این خطبه را در یكی از روزهای عید فطر ایراد فرمود.
پس از حمد و ستایش الهی؛ همانا دنیا روی گردانده، و وداع خویش را اعلام داشته است، و آخرت به ما روی آورده، و پیشروان لشكرش نمایان شده. آگاه باشید! امروز، روز تمرین و آمادگی، و فردا روز مسابقه است. پاداش برندگان، بهشت، و كیفر عقب ماندگان آتش است. آیا كسی هست كه پیش از مرگ، از اشتباهات خود، توبه كند؟ آیا كسی هست كه قبل از فرا رسیدن روز دشوار قیامت، اعمال نیكی انجام دهد؟. آگاه باشید! هم اكنون در روزگار آرزوهایید، كه مرگ را در پی دارد؛ پس هر كس در ایّام آرزوها، پیش از فرا رسیدن مرگ، عمل نیكو انجام دهد، بهره مند خواهد شد، و مرگ او را زیانی نمی رساند، و آن كس كه در روزهای آرزوها، پیش از فرا رسیدن مرگ كوتاهی كند، زیانكار و مرگ او زیانبار است؛ همانگونه كه به هنگام ترس و ناراحتی برای خدا عمل می كنید، در روزگار خوشی و كامیابی نیز عمل كنید. آگاه باشید! هرگز چیزی مانند بهشت ندیدم كه خواستاران آن در خواب غفلت باشند، و نه چیزی مانند آتش جهنّم، كه فراریان آن چنین در خواب فرو رفته باشند!. آگاه باشید! آن كس را كه حق، منفعت نرساند، باطل به او زیان خواهد رساند، و آن كس كه هدایت راهنمای او نباشد، گمراهی او را به هلاكت خواهد افكند. آگاه باشید! به كوچ كردن فرمان یافتید و برای جمع آوری توشۀ آخرت راهنمایی شدید. همانا، وحشتناك ترین چیزی كه بر شما می ترسم، هواپرستی، و آرزوهای دراز است. پس، از این دنیا توشه برگیرید تا فردا خود را با آن حفظ نمایید.
می گویم: (اگر سخنی باشد كه مردم را به سوی زهد بكشاند و به عمل آخرت وادار سازد همین سخن است، كه میتواند علاقۀ انسان را از آرزوها قطع كند، و نور بیداری و تنفّر از اعمال زشت را در قلب ایجاد كند، و از شگفت آورترین جمله های مزبور این جمله است كه فرمود: « الا و انّ الیوم المضمار و غداً السّباق والسبقة الجنة والغایة النار «.» آگاه باشید امروز روز تمرین و آمادگی، و فردا روز مسابقه است و جایزۀ برندگان بهشت، و سرانجام عقب ماندگی، آتش خواهد بود ». زیرا با اینكه در این كلام الفاظ بلند و معانی گرانقدر و تمثیل صحیح، و تشبیه واقعی م یباشدسرّی عجیب و معنایی لطیف در آن نهفته شده است و آن جمله « والسبقة الجنة والغایة النار » است، امام (ع) بین این دو لفظ «السبقة » و «الغایة » به خاطر اختلاف معنا جدایی افكنده است،نگفته «السّبقة النار »چنانكه «السّبقة الجنّة » گفته است، زیرا سبقت جستن در مورد امری دوست داشتنی است، و این از صفات بهشت است و این معنا در آتش « كه از آن به خدا پناه می بریم » وجود ندارد، امام جایز ندانسته كه بگوید: «السبقة النار » بلكه فرموده است: الغایة النّار، زیرا مفهوم غایت (پایان) مفهوم وسیعی است كه در موضوعات مسرّت بخش و غیر مسرّت بخش به كار می رود و در حقیقت مرادف «مصیر » و « مآل » است كه به معنی سرانجام میآید، چنان كه خداوند می فرماید: « قل تمتّعوا فانّ مصیركم الی النّار «» به كافران بگو بهره بگیرید كه سرانجام شما به سوی آتش است ». در این خطبه دقّت كنید كه باطنی شگفت آور و عُمقی زیاد دارد. و چنین است دیگر سخنان امام (ع) و در بعضی نسخ ههای این خطبه چنین آمده است « والسُّبقة الجنة » )به ضم سین( به جایزه ای گفته می شود كه به پیشتازان و برندگان مسابقه داده میشود خواه وجه نقد باشد یا جنس دیگری و معنی هر دو كلمه به هم نزدیك است؛ زیرا پاداش را برابر كار نیك می پردازند نه بد.)
About the transient nature of this world and importance of the next world
So now, surely this world has turned its back and announced its departure while the next world has appeared forward and proclaimed its approach. Today is the day of preparation while tomorrow is the day of race. The place to proceed to is Paradise while the place of doom is Hell. Is there no one to offer repentance over his faults before his death? Or is there no one to perform virtuous acts before the day of trial? Beware, surely you are in the days of hopes behind which stands death. Whoever acts during the days of his hope before approach of his death, his action would benefit him and his death would not harm him. But he who fails to act during the period of hope before the approach of death his action is a loss and his death is a harm to him. Beware, and act during a period of attraction just as you act during a period of dread. Beware, surely I have not seen a coveter for Paradise asleep nor a dreader from Hell to be asleep. Beware, he whom right does not benefit must suffer the harm of the wrong, and he whom guidance does not keep firm will be led away by misguidance towards destruction. Beware, you have been ordered insistently to march and been guided how to provide for the journey. Surely the most frightening thing which I am afraid of about you is to follow desires and to widen the hopes. Provide for yourself from this world what would save you tomorrow (on the Day of Judgement). as-Sayyid ar-Radi says: If there could be an utterance which would drag by neck towards renunciation in this world and force to action for the next world, it is this sermon. It is enough to cut off from the entanglements of hopes and to ignite the flames of preaching (for virtue) and warning (against vice). His most wonderful words in this sermon are “Today is the day of preparation while tomorrow is the day of race. The place to proceed to is Paradise while the place of doom is Hell,” because besides sublimity of words, greatness of meaning, true similes and factual illustrations, there are wonderful secrets and delicate implications therein. It is his saying that he place to proceed to is Paradise while the place of doom is Hell. Here he has used two different words to convey two different meanings. For Paradise he has used the word “the place to proceed to” but for Hell this word has not been used. One proceeds to a place which he likes and desires, and this can be true for Paradise only. Hell does not have the attractiveness that it may be liked or proceeded to. We seek Allah’s protection from it. Since for Hell it was not proper to say “to be proceeded to” Amir al-mu’minin employed the word “doom” implying the last place of stay where one reaches even though it may mean grief and worry or happiness and pleasure. This word is capable of conveying both senses. However, it should be taken in the sense of “al-masir” or “al-ma’al”, that is, last resort. Qur’anic verse is “say thou “Enjoy ye (your pleasures yet a while ), for your last resort is unto the (hell) fire” (14:30). Here to say “sabqatakum” that is, “the place for you to proceed to” in place of the word “masirakum” that is, your doom or last resort would not be proper in any way. Think and ponder over it and see how wondrous is its inner implication and how far its depth goes with beauty. Amir almu’minin’s utterance is generally on these lines. In some versions the word “sabqah” is shown as “subqah” which is applied to reward fixed for the winner in a race. However, both the meanings are near each other, because a reward is not for an undesirable action but for good and commendable performance.
فایل صوتی فارسی مربوط به این خطبه را از لینک ذیل دانلود نمایید:
Download: Nahjul-Balagah-Sermon-028
نظرات کاربران