حکمت 361 نهج البلاغه: راه اجابت دعا
وَ قَالَ (عليه السلام): إِذَا كَانَتْ لَكَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ حَاجَةٌ، فَابْدَأْ بِمَسْأَلَةِ الصَّلَاةِ عَلَى رَسُولِهِ (صلى الله عليه وآله)، ثُمَّ سَلْ حَاجَتَكَ، فَإِنَّ اللَّهَ أَكْرَمُ مِنْ أَنْ يُسْأَلَ حَاجَتَيْنِ، فَيَقْضِيَ إِحْدَاهُمَا وَ يَمْنَعَ الْأُخْرَى.
و درود خدا بر او، فرمود: هر گاه از خداى سبحان درخواستى دارى، ابتدا بر پيامبر اسلام (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) درود بفرست، سپس حاجت خود را بخواه، زيرا خدا بزرگوارتر از آن است كه از دو حاجت درخواست شده، يكى را برآورد و ديگرى را باز دارد.
He (peace be upon him) said: If you have a need from God, the Exalted, then begin by asking for prayers upon His Messenger (may God bless him and his family), then ask for your need, for God is too generous to be asked for two needs, and then He fulfills one of them and denies the other.
حکمت 362 نهج البلاغه: نهی از مجادله
وَ قَالَ (عليه السلام): مَنْ ضَنَّ بِعِرْضِهِ، فَلْيَدَعِ الْمِرَاء.
و درود خدا بر او، فرمود: هر كس كه از آبروى خود بيمناك است از جدال بپرهيزد.
He (peace be upon him) said: Whoever is stingy with his honor, let him leave argumentation.
حکمت 363 نهج البلاغه: نکوهش عجله و سستى
وَ قَالَ (عليه السلام): مِنَ الْخُرْقِ، الْمُعَاجَلَةُ قَبْلَ الْإِمْكَانِ وَ الْأَنَاةُ بَعْدَ الْفُرْصَة.
و درود خدا بر او، فرمود: شتاب پيش از توانايى بر كار، و سستى پس از به دست آوردن فرصت از بى خردى است.
Ruling 363 of Nahjul Balagha: Be hasty and act hastily. He (peace be upon him) said: Among the mistakes is haste before the opportunity and patience after the opportunity.
حکمت 364 نهج البلاغه: نهی از سؤال بیهوده کردن
وَ قَالَ (عليه السلام): لَا تَسْأَلْ عَمَّا لَا يَكُونُ، فَفِي الَّذِي قَدْ كَانَ لَكَ شُغُلٌ.
و درود خدا بر او، فرمود: از آنچه پديد نيامده نپرس، كه آنچه پديد آمده براى سرگرمى تو كافى است.
He (peace be upon him) said: Do not ask about what will not happen, for in what has already happened you are preoccupied.
حکمت 365 نهج البلاغه: راه خودسازی
وَ قَالَ (عليه السلام): الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ، وَ الِاعْتِبَارُ مُنْذِرٌ نَاصِحٌ؛ وَ كَفَى أَدَباً لِنَفْسِكَ، تَجَنُّبُكَ مَا كَرِهْتَهُ لِغَيْرِكَ.
و درود خدا بر او، فرمود: انديشه، آيينه اى شفّاف و عبرت از حوادث، بيم دهنده اى خير انديش است، و تو را در ادب كردن نفس همان بس كه از آنچه انجام دادنش را براى ديگران نمى پسندى بپرهيزى.
He (peace be upon him) said: Thought is a clear mirror, and consideration is a sincere warning; and it is sufficient as a lesson for yourself to avoid what you hate for others.
حکمت 366 نهج البلاغه: لزوم همراهی علم با عمل
وَ قَالَ (عليه السلام): الْعِلْمُ مَقْرُونٌ بِالْعَمَلِ، فَمَنْ عَلِمَ عَمِلَ؛ وَ الْعِلْمُ يَهْتِفُ بِالْعَمَلِ، فَإِنْ أَجَابَهُ، وَ إِلَّا ارْتَحَلَ عَنْه.
و درود خدا بر او، فرمود: علم و عمل پيوندى نزديك دارند. و كسى كه دانست بايد به آن عمل كند، چرا كه علم، عمل را فراخواند، اگر پاسخش داد مى ماند و گر نه كوچ مى كند.
He (peace be upon him) said: Knowledge is coupled with action, so whoever knows will act; and knowledge calls out to action, so if it responds to it, then it will depart from it
حکمت 367 نهج البلاغه: پرهیز از دنیای فانی
وَ قَالَ (عليه السلام): يَا أَيُّهَا النَّاسُ مَتَاعُ الدُّنْيَا حُطَامٌ مُوبِئٌ، فَتَجَنَّبُوا مَرْعَاهُ، قُلْعَتُهَا أَحْظَى مِنْ طُمَأْنِينَتِهَا وَ بُلْغَتُهَا أَزْكَى مِنْ ثَرْوَتِهَا؛ حُكِمَ عَلَى مُكْثِرٍ مِنْهَا بِالْفَاقَةِ، وَ أُعِينَ مَنْ غَنِيَ عَنْهَا بِالرَّاحَةِ؛ مَنْ رَاقَهُ زِبْرِجُهَا أَعْقَبَتْ نَاظِرَيْهِ كَمَهاً، وَ مَنِ اسْتَشْعَرَ الشَّغَفَ بِهَا مَلَأَتْ ضَمِيرَهُ أَشْجَاناً، لَهُنَّ رَقْصٌ عَلَى سُوَيْدَاءِ قَلْبِهِ هَمٌّ يَشْغَلُهُ وَ غَمٌّ يَحْزُنُهُ، كَذَلِكَ حَتَّى يُؤْخَذَ بِكَظَمِهِ، فَيُلْقَى بِالْفَضَاءِ مُنْقَطِعاً أَبْهَرَاهُ، هَيِّناً عَلَى اللَّهِ فَنَاؤُهُ وَ عَلَى الْإِخْوَانِ إِلْقَاؤُهُ؛ وَ إِنَّمَا يَنْظُرُ الْمُؤْمِنُ إِلَى الدُّنْيَا بِعَيْنِ الِاعْتِبَارِ وَ يَقْتَاتُ مِنْهَا بِبَطْنِ الِاضْطِرَارِ وَ يَسْمَعُ فِيهَا بِأُذُنِ الْمَقْتِ وَ الْإِبْغَاضِ؛ إِنْ قِيلَ أَثْرَى، قِيلَ أَكْدَى، وَ إِنْ فُرِحَ لَهُ بِالْبَقَاءِ، حُزِنَ لَهُ بِالْفَنَاءِ؛ هَذَا وَ لَمْ يَأْتِهِمْ يَوْمٌ فِيهِ يُبْلِسُونَ.
و درود خدا بر او، فرمود: اى مردم، كالاى دنياى حرام چون برگ هاى خشكيده وبا خيز است، پس از چراگاه آن دورى كنيد، كه دل كندن از آن لذّت بخش تر از اطمينان داشتن به آن است، و به قدر ضرورت از دنيا برداشتن بهتر از جمع آورى سرمايه فراوان است.
آن كس كه از دنيا زياد برداشت به فقر محكوم است، و آن كس كه خود را از آن بى نياز انگاشت در آسايش است، و آن كس كه زيور دنيا ديدگانش را خيره سازد دچار كور دلى گردد.
و آن كس كه به دنياى حرام عشق ورزيد، درونش پر از اندوه شد، و غم و اندوه ها در خانه دلش رقصان گشت، كه از سويى سرگرمش سازند، و از سويى ديگر رهايش نمايند، تا آنجا كه گلويش را گرفته در گوشه اى بميرد، رگ هاى حيات او قطع شده، و نابود ساختن او بر خدا آسان، و به گور انداختن او به دست دوستان است.
امّا مؤمن با چشم عبرت به دنيا مى نگرد، و از دنيا به اندازه ضرورت برمى دارد، و سخن دنيا را از روى دشمنى مى شنود، چرا كه تا گويند سرمايه دار شد، گويند تهيدست گرديد، و تا در زندگى شاد مى شوند، با فرا رسيدن مرگ غمگين مى گردند، و اين اندوه چيزى نيست كه روز پريشانى و نوميدى هنوز نيامده است.
And he (peace be upon him) said: O people, the enjoyment of this world is a deadly waste, so avoid its pasture. Its uprooting is more fortunate than its tranquility, and its attainment is purer than its wealth. The one who has a lot of it is condemned to poverty, and the one who is rich in it is helped with comfort. Whoever is charmed by her beauty, her eyes will be filled with tears. Whoever feels passion for her, her conscience will be filled with sorrows. They dance on the inside of his heart, worry that occupies him and grief that saddens him. This is how it is until he is seized by his repression and is thrown into space, cut off and dazzled. His demise is easy for God and his abandonment is easy for his brothers. The believer looks at the world with the eye of contemplation, and eats from it out of necessity, and listens to it with the ear of hatred and loathing. If he is told that he has become rich, he is told that he has become poor. If he is happy with his survival, he is saddened by his passing. This is while a day has not come to them in which they will be made miserable.
حکمت 368 نهج البلاغه: حکمت پاداش و کیفر خدا
وَ قَالَ (عليه السلام): إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ وَضَعَ الثَّوَابَ عَلَى طَاعَتِهِ، وَ الْعِقَابَ عَلَى مَعْصِيَتِهِ، ذِيَادَةً لِعِبَادِهِ عَنْ نِقْمَتِهِ، وَ حِيَاشَةً لَهُمْ إِلَى جَنَّتِهِ.
و درود خدا بر او، فرمود: همانا خداوند پاداش را بر اطاعت، و كيفر را بر نافرمانى قرار داد، تا بندگان را از عذابش برهاند، و به سوى بهشت كشاند.
He (peace be upon him) said: God Almighty has set reward for obeying Him and punishment for disobeying Him, to protect His servants from His vengeance and to keep them safe in His Paradise.
حکمت 369 نهج البلاغه: زمانی که تنها اسم اسلام باقیست
وَ قَالَ (عليه السلام): يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لَا يَبْقَى فِيهِمْ مِنَ الْقُرْآنِ إِلَّا رَسْمُهُ وَ مِنَ الْإِسْلَامِ إِلَّا اسْمُهُ؛ وَ مَسَاجِدُهُمْ يَوْمَئِذٍ عَامِرَةٌ مِنَ الْبِنَاءِ، خَرَابٌ مِنَ الْهُدَى، سُكَّانُهَا وَ عُمَّارُهَا شَرُّ أَهْلِ الْأَرْضِ؛ مِنْهُمْ تَخْرُجُ الْفِتْنَةُ، وَ إِلَيْهِمْ تَأْوِي الْخَطِيئَةُ، يَرُدُّونَ مَنْ شَذَّ عَنْهَا فِيهَا، وَ يَسُوقُونَ مَنْ تَأَخَّرَ عَنْهَا إِلَيْهَا؛ يَقُولُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ فَبِي حَلَفْتُ لَأَبْعَثَنَّ عَلَى أُولَئِكَ فِتْنَةً تَتْرُكُ الْحَلِيمَ فِيهَا حَيْرَانَ، وَ قَدْ فَعَلَ، وَ نَحْنُ نَسْتَقِيلُ اللَّهَ عَثْرَةَ الْغَفْلَةِ.
و درود خدا بر او، فرمود: روزگارى بر مردم خواهد آمد كه از قرآن جز نشانى، و از اسلام جز نامى، باقى نخواهد ماند. مسجدهاى آنان در آن روزگار آبادان، امّا از هدايت ويران است. مسجد نشينان و سازندگان بناهاى شكوهمند مساجد، بدترين مردم زمين مى باشند، كه كانون هر فتنه، و جايگاه هر گونه خطاكارى اند، هر كس از فتنه بر كنار است او را به فتنه باز گردانند، و هر كس كه از فتنه عقب مانده او را به فتنه ها كشانند، كه خداى بزرگ فرمايد: «به خودم سوگند، بر آنان فتنه اى بگمارم كه انسان شكيبا در آن سرگردان ماند» و چنين كرده است، و ما از خدا مى خواهيم كه از لغزش غفلت ها در گذرد.
And he (peace be upon him) said: A time will come upon the people when nothing will remain of the Qur’an except its script, and nothing of Islam except its name. On that day, their mosques will be full of buildings but empty of guidance. Their inhabitants and builders will be the worst people on earth. From them comes the trial, and to them sin returns. They return to it whoever deviates from it, and they drive to it whoever lags behind from it. Allah, the Most High, says: “By Me I have sworn that I will send upon those a trial that will leave the forbearing person bewildered.” And he did so. And we seek forgiveness from Allah for the stumbling block of heedlessness.
حکمت 370 نهج البلاغه: تقوا، سفارش همیشگی امام
وَ رُوِيَ أَنَّهُ (عليه السلام)، قَلَّمَا اعْتَدَلَ بِهِ الْمِنْبَرُ إِلَّا قَالَ أَمَامَ الْخُطْبَةِ:
أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللَّهَ، فَمَا خُلِقَ امْرُؤٌ عَبَثاً فَيَلْهُوَ، وَ لَا تُرِكَ سُدًى فَيَلْغُوَ؛ وَ مَا دُنْيَاهُ الَّتِي تَحَسَّنَتْ لَهُ، بِخَلَفٍ مِنَ الْآخِرَةِ الَّتِي قَبَّحَهَا سُوءُ النَّظَرِ عِنْدَهُ؛ وَ مَا الْمَغْرُورُ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الدُّنْيَا بِأَعْلَى هِمَّتِهِ، كَالْآخَرِ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الْآخِرَةِ بِأَدْنَى سُهْمَتِهِ.
و درود خدا بر او، (نقل كردند كه امام عليه السّلام كمتر بر منبرى مى نشست كه پيش از سخن اين عبارت را نگويد:)
اى مردم از خدا بترسيد، هيچ كس بيهوده آفريده نشد تا به بازى پردازد، و او را به حال خود وانگذاشته اند تا خود را سرگرم كارهاى بى ارزش نمايد.
و دنيايى كه در ديده ها زيباست، جايگزين آخرتى نشود كه آن را زشت مى انگارند، و مغرورى كه در دنيا به بالاترين مقام رسيده، چون كسى نيست كه در آخرت به كمترين نصيبى رسيده است.
It was narrated that he (peace be upon him) rarely sat on the pulpit except that he said before the sermon: And God’s mercy be upon him, (It was narrated that the Imam (peace be upon him) sat on the pulpit and said this phrase before it:) O people, fear God, for no man was created in vain to be amused, nor was he left idle to be frivolous; and his worldly life that has become beautiful for him is not a substitute for the Hereafter that his bad opinion has made ugly; The deceived person who has achieved the highest of his ambitions in this world is not like the other who has achieved the Hereafter with the lowest of his arrows.
نظرات کاربران